وَ قَالَ صلی الله علیه و آله أَ تَدْرُونَ مَنِ التَّائِبُ فَقَالُوا اللَّهُمَّ لَا قَالَ إِذَا تَابَ الْعَبْدُ وَ لَمْ یُرْضِ الْخُصَمَاءَ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ وَ مَنْ تَابَ وَ لَمْ یُغَیِّرْ مَجْلِسَهُ وَ طَعَامَهُ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ وَ مَنْ تَابَ وَ لَمْ یُغَیِّرْ رُفَقَاءَهُ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ وَ مَنْ تَابَ وَ لَمْ یَزِدْ فِی الْعِبَادَةِ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ وَ مَنْ تَابَ وَ لَمْ یُغَیِّرْ لِبَاسَهُ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ وَ مَنْ تَابَ وَ لَمْ یُغَیِّرْ فِرَاشَهُ وَ وِسَادَتَهُ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ وَ مَنْ تَابَ وَ لَمْ یَفْتَحْ قَلْبَهُ وَ لَمْ یُوَسِّعْ کَفَّهُ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ وَ مَنْ تَابَ وَ لَمْ یُقَصِّرْ أَمَلَهُ وَ لَمْ یَحْفَظْ لِسَانَهُ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ وَ مَنْ تَابَ وَ لَمْ یُقَدِّمْ فَضْلَ قُوتِهِ مِنْ یَدَیْهِ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ وَ إِذَا اسْتَقَامَ عَلَى هَذِهِ الْخِصَالِ فَذَاکَ التَّائِبُ. جامع‌الأخبار، محمد بن محمد السبزواری، الفصل الخامس و الأربعون فی التوبة، ح8، ص227.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: آیا می‌دانید توبه‌کنندة حقیقی کیست؟ عرض کردند: بارالها، خیر. فرمود: 1- هرگاه بنده توبه کند، ولی نزاع‌کنندگانش (شاکیانش) را از خود راضی نکند، توبه‌کنندة واقعی نیست، 2- و هرکس توبه کند ولی مجلس و 3- غذای خود را عوض نکند، توبه‌کنندة واقعی نیست، 4- و هرکس توبه کند، ولی دوستانش را عوض نکند، توبه‌کنندة واقعی نیست، 5- و هرکس توبه کند، ولی بر عبادتش نیفزاید، توبه‌کنندة واقعی نیست، 6- و هرکس توبه کند، ولی لباس خود را عوض نکند، توبه‌کنندة واقعی نیست، 7- و هرکس توبه کند و بستر 8-و متکای خود را تغییر ندهد، توبه‌کنندة واقعی نیست، 9- و هرکس توبه کند و دلش را نگشاید 10-و دستش را گسترده و فراخ نکند، توبه‌کنندة واقعی نیست، 11- و هرکس توبه کند، اما آرزویش را کوتاه 12-و زبانش را حفظ نکند، توبه‌کنندة واقعی نیست، 13- و هرکس توبه کند، امّا زیادی غذایش را با دستانش به‌نیازمندان ندهد، توبه کنندة واقعی نیست، و هرگاه بر این صفات (سیزده‌گانه) ثبات قدم داشته باشد، پس او توبه‌کنندة واقعی است.
- ۰۲/۰۱/۱۹