عَنْ عَبْدِ الْعَظِیمِ الْحَسَنِیِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی سَیِّدِی عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ علیهماالسلام فَلَمَّا بَصُرَ بِی قَالَ لِی مَرْحَباً بِکَ یَا أَبَا الْقَاسِمِ أَنْتَ وَلِیُّنَا حَقّاً قَالَ فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أَعْرِضَ عَلَیْکَ دِینِی فَإِنْ کَانَ مَرْضِیّاً ثَبَتُّ عَلَیْهِ حَتَّی أَلْقَی اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فَقَالَ هَاتِ یَا أَبَا الْقَاسِمِ فَقُلْتُ إِنِّی أَقُولُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَاحِدٌ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ خَارِجٌ مِنَ الْحَدَّیْنِ حَدِّ الْإِبْطَالِ وَ حَدِّ التَّشْبِیهِ وَ إِنَّهُ لَیْسَ بِجِسْمٍ وَ لَا صُورَةٍ وَ لَا عَرَضٍ وَ لَا جَوْهَرٍ بَلْ هُوَ مُجَسِّمُ الْأَجْسَامِ وَ مُصَوِّرُ الصُّوَرِ وَ خَالِقُ الْأَعْرَاضِ وَ الْجَوَاهِرِ وَ رَبُّ کُلِّ شَیْءٍ وَ مَالِکُهُ وَ جَاعِلُهُ وَ مُحْدِثُهُ وَ إِنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ خَاتَمُ النَّبِیِّینَ فَلَا نَبِیَّ بَعْدَهُ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ إِنَّ شَرِیعَتَهُ خَاتِمَةُ الشَّرَائِعِ فَلَا شَرِیعَةَ بَعْدَهَا إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ أَقُولُ إِنَّ الْإِمَامَ وَ الْخَلِیفَةَ وَ وَلِیَّ الْأَمْرِ بَعْدَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیهالسلام ثُمَّ الْحَسَنُ ثُمَّ الْحُسَیْنُ ثُمَّ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ ثُمَّ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ثُمَّ مُوسَی بْنُ جَعْفَرٍ ثُمَّ عَلِیُّ بْنُ مُوسَی ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ ثُمَّ أَنْتَ یَا مَوْلَایَ فَقَالَ علیهالسلام وَ مِنْ بَعْدُ الْحَسَنُ ابْنِی فَکَیْفَ لِلنَّاسِ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِهِ قَالَ فَقُلْتُ وَ کَیْفَ ذَاکَ یَا مَوْلَایَ قَالَ لِأَنَّهُ لَا یُرَی شَخْصُهُ وَ لَا یَحِلُّ ذِکْرُهُ بِاسْمِهِ حَتَّی یَخْرُجَ فَیَمْلَأَ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً قَالَ فَقُلْتُ أَقْرَرْتُ وَ أَقُولُ إِنَّ وَلِیَّهُمْ وَلِیُّ اللَّهِ وَ عَدُوَّهُمْ عَدُوُّ اللَّهِ وَ طَاعَتَهُمْ طَاعَةُ اللَّهِ وَ مَعْصِیَتَهُمْ مَعْصِیَةُ اللَّهِ وَ أَقُولُ إِنَّ الْمِعْرَاجَ حَقٌّ وَ الْمُسَاءَلَةَ فِی الْقَبْرِ حَقٌّ وَ إِنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَ النَّارَ حَقٌّ وَ الصِّرَاطَ حَقٌّ وَ الْمِیزَانَ حَقٌّ وَ إِنَّ السَّاعَةَ آتِیَةُ لا رَیْبَ فِیها وَ إِنَّ اللَّهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ وَ أَقُولُ إِنَّ الْفَرَائِضَ الْوَاجِبَةَ بَعْدَ الْوَلَایَةِ الصَّلَاةُ وَ الزَّکَاةُ وَ الصَّوْمُ وَ الْحَجُّ وَ الْجِهَادُ وَ الْأَمْرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیُ عَنِ الْمُنْکَرِ فَقَالَ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ علیهماالسلام یَا أَبَا الْقَاسِمِ هَذَا وَ اللَّهِ دِینُ اللَّهِ الَّذِی ارْتَضَاهُ لِعِبَادِهِ فَاثْبُتْ عَلَیْهِ ثَبَّتَکَ اللَّهُ بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَةِ. بحارالأنوار، ج66، ص1 و ج36، ص412 و ج3، ص268- إعلامالوری، ص436- التوحید، ص81- روضةالواعظین، ج1، ص31- الصراطالمستقیم، ج2، ص159- صفاتالشیعة، ص48- کشفالغمة، ج2، ص525- کفایةالأثر، ص286- کمالالدین، ج2، ص379.
عبدالعظیم حسنی میگوید: واردِ بر آقایم علی بن محمد علیهماالسلام شدم، چون آن حضرت چشمش بهمن افتاد، فرمود: ای ابوالقاسم، خوش آمدی، تو شیعة واقعی ما هستی! عبدالعظیم میگوید: عرض کردم: ای پسر رسول خدا، میخواهم دین خود را بر شما عرضه کنم، پس اگر مورد رضایت شما بود بر آن ثابت بمانم تا خدای عزّوجلّ را ملاقات کنم، امام هادی علیهالسلام فرمود: ای اباالقاسم، بگو، عرض کردم: من قائلم بر این که خداوند تبارک و تعالی یگانه و یکتا است، مثل او هیچ چیزی وجود ندارد، از دو اندازة هیچ چیزی نبودن و تشبیه کردن بهچیزی دیگر خارج است، و او نه جسم است و نه شکل و نه بر چیزی عارض میشود و نه مادة چیزهای دیگر است، بلکه او خود جسمیّت را بهاجسام عطا، و اشکال را صورت بندی، و عارض شوندهها و موادّ را خلق میکند، و پروردگار، صاحب، قرار دهنده، و ایجادکنندة هر چیزی است، و همانا محمد بنده و رسول او و ختمکنندة پیامبران است؛ پس بعد از او تا روز قیامت، هیچ پیامبری نخواهد آمد و اینکه دین او پایان بخش همة ادیان است؛ پس تا روز قیامت، بعد از دین او هیچ دینی نخواهد آمد، و اعتقادم این است که امام، جانشین و صاحب امر و فرمان، بعد از رسول خدا صلّی الله علیه و آله، امیرمؤمنان علی بن ابی طالب علیهالسلام است، بعد از او حسن، و بعد از او حسین و بعد، علی بن الحسین و بعد، محمد بن علی و سپس، جعفر بن محمد و بعد، موسی بن جعفر و آنگاه، علی بن موسی و سپس، محمد بن علی و بعد، شما ای مولای من، هستید، حضرت فرمود: و بعد از من حسن، پسرم امام تو است، و مردم چه خواهند کرد با جانشین بعد از او؟ عبدالعظیم حسنی میگوید: عرض کردم: مگر آن جانشین چگونه است ای مولای من؟ فرمود: برای اینکه خود او دیده نمیشود و [برای اینکه بر سر زبانها نیفتد و موجب وهن او نگردد] یاد کردن از او بهنامش جایز نیست، تا زمانی که ظهور و قیام کند و زمین را از عدل و داد پُر کند همانگونه از ظلم و بیعدالتی پُر شده است. عرض کردم: اقرار کردم، و اعتقادم این است که دوستِ آنان (اهل بیت عیلهمالسلام) دوستِ خدا و دشمنشان، دشمنِ خدا است، و فرمانبرداری از آنان بهمنزلة اطاعت کردن از خدا و نافرمانی از آنان همانند نافرمانی از خدا است، و معتقدم که معراجِ پیامبر صلّی الله علیه و آله حقّ است و سؤال در قبر حقّ است، و بهشت حقّ است و آتشِ جهنّم حقّ است، و پل صراط حقّ است، اندازهگیری اعمال حقّ است، و قیامت آمدنی است، هیچ شکّی در آن نیست، و خداوند هرکه را در قبرها است از قبرهایشان بیرون میآورد، و بر این عقیده هستم که فرایضی که بهمرحلة وجوب رسیده، بعد از ولایت، نماز، زکات، روزه، حج، جهاد، و امر بهمعروف و نهی از منکر است. امام هادی علیهالسلام فرمود: ای اباالقاسم، این چیزهایی که تو بهآنها اقرار و اعتراف کردی، بهخدا قسم، آن دین خدایی است که برای بندگانش راضی شده است، پس بر این اعتقادات ثابت قدم باش، خدا تو را بهسخن ثابت در زندگی دنیا و آخرت ثابت بدارد.
- ۰۲/۰۲/۱۹