عَنِ الْحَکَمِ بْنِ عُتَیْبَةَ قَالَ: بَیْنَا أَنَا مَعَ أَبِی جَعْفَرٍ علیه‌السلام وَ الْبَیْتُ غَاصٌّ بِأَهْلِهِ إِذْ أَقْبَلَ شَیْخٌ یَتَوَکَّأُ عَلَى عَنَزَةٍ لَهُ حَتَّى وَقَفَ عَلَى بَابِ الْبَیْتِ، فَقَالَ: السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ، ثُمَّ سَکَتَ، فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه‌السلام: وَ عَلَیْکَ السَّلَامُ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ، ثُمَّ أَقْبَلَ الشَّیْخُ بِوَجْهِهِ عَلَى أَهْلِ الْبَیْتِ وَ قَالَ : السَّلَامُ عَلَیْکُمْ، ثُمَّ سَکَتَ حَتَّى أَجَابَهُ الْقَوْمُ جَمِیعاً وَ رَدُّوا عَلَیْهِ السَّلَامَ، ثُمَّ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ عَلَى أَبِی جَعْفَرٍ علیه‌السلام ثُمَّ قَالَ: یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ، أَدْنِنِی مِنْکَ جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ فَوَ اللَّهِ إِنِّی لَأُحِبُّکُمْ وَ أُحِبُّ مَنْ یُحِبُّکُمْ وَ وَ اللَّهِ مَا أُحِبُّکُمْ وَ أُحِبُّ مَنْ یُحِبُّکُمْ لِطَمَعٍ فِی دُنْیَا وَ [اللَّهِ] إِنِّی لَأُبْغِضُ عَدُوَّکُمْ وَ أَبْرَأُ مِنْهُ وَ وَ اللَّهِ مَا أُبْغِضُهُ وَ أَبْرَأُ مِنْهُ لِوَتْرٍ کَانَ بَیْنِی وَ بَیْنَهُ وَ اللَّهِ إِنِّی لَأُحِلُّ حَلَالَکُمْ وَ أُحَرِّمُ حَرَامَکُمْ وَ أَنْتَظِرُ أَمْرَکُمْ فَهَلْ تَرْجُو لِی جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ؟ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه‌السلام: إِلَیَّ، إِلَیَّ، حَتَّى أَقْعَدَهُ إِلَى جَنْبِهِ، ثُمَّ قَالَ: أَیُّهَا الشَّیْخُ، إِنَّ أَبِی عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ علیه‌السلام أَتَاهُ رَجُلٌ فَسَأَلَهُ عَنْ مِثْلِ الَّذِی سَأَلْتَنِی عَنْهُ، فَقَالَ لَهُ أَبِی علیه‌السلام: إِنْ تَمُتْ تَرِدُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله وَ عَلَى عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ یَثْلَجُ قَلْبُکَ وَ یَبْرُدُ فُؤَادُکَ وَ تَقَرُّ عَیْنُکَ وَ تُسْتَقْبَلُ بِالرَّوْحِ وَ الرَّیْحَانِ مَعَ الْکِرَامِ الْکَاتِبِینَ لَوْ قَدْ بَلَغَتْ نَفْسُکَ هَاهُنَا وَ أَهْوَى بِیَدِهِ إِلَى حَلْقِهِ وَ إِنْ تَعِشْ تَرَى مَا یُقِرُّ اللَّهُ بِهِ عَیْنَکَ وَ تَکُونُ مَعَنَا فِی السَّنَامِ الْأَعْلَى. فَقَالَ الشَّیْخُ: کَیْفَ قُلْتَ یَا أَبَا جَعْفَرٍ؟ فَأَعَادَ عَلَیْهِ الْکَلَامَ، فَقَالَ الشَّیْخُ: اللَّهُ أَکْبَرُ یَا أَبَا جَعْفَرٍ، إِنْ أَنَا مِتُّ أَرِدُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله وَ عَلَى عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ علیهم‌السلام وَ تَقَرُّ عَیْنِی وَ یَثْلَجُ قَلْبِی وَ یَبْرُدُ فُؤَادِی وَ أُسْتَقْبَلُ بِالرَّوْحِ وَ الرَّیْحَانِ مَعَ الْکِرَامِ الْکَاتِبِینَ لَوْ قَدْ بَلَغَتْ نَفْسِی إِلَى هَاهُنَا وَ إِنْ أَعِشْ أَرَى مَا یُقِرُّ اللَّهُ بِهِ عَیْنِی فَأَکُونُ مَعَکُمْ فِی السَّنَامِ الْأَعْلَى؟ ثُمَّ أَقْبَلَ الشَّیْخُ یَنْتَحِبُ یَنْشِجُ هَا هَا هَا حَتَّى لَصِقَ بِالْأَرْضِ وَ أَقْبَلَ أَهْلُ الْبَیْتِ یَنْتَحِبُونَ وَ یَنْشِجُونَ لِمَا یَرَوْنَ مِنْ حَالِ الشَّیْخِ، وَ أَقْبَلَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه‌السلام یَمْسَحُ بِإِصْبَعِهِ الدُّمُوعَ مِنْ حِمَالِیقِ عَیْنَیْهِ وَ یَنْفُضُهَا، ثُمَّ رَفَعَ الشَّیْخُ رَأْسَهُ فَقَالَ لِأَبِی جَعْفَرٍ علیه‌السلام: یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ، نَاوِلْنِی یَدَکَ جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ، فَنَاوَلَهُ یَدَهُ فَقَبَّلَهَا وَ وَضَعَهَا عَلَى عَیْنَیْهِ وَ خَدِّهِ ثُمَّ حَسَرَ عَنْ بَطْنِهِ وَ صَدْرِهِ، ثُمَّ قَامَ فَقَالَ: السَّلَامُ عَلَیْکُمْ، وَ أَقْبَلَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه‌السلام یَنْظُرُ فِی قَفَاهُ وَ هُوَ مُدْبِرٌ، ثُمَّ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ عَلَى الْقَوْمِ، فَقَالَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَنْظُرَ إِلَى رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَلْیَنْظُرْ إِلَى هَذَا. فَقَالَ الْحَکَمُ بْنُ عُتَیْبَةَ: لَمْ أَرَ مَأْتَماً قَطُّ یُشْبِهُ ذَلِکَ الْمَجْلِسَ. الکافی، ط الاسلامیة، الشیخ الکلینی، ج8، ص76، حَدِیثُ الشَّیْخِ مَعَ الْبَاقِرِ علیه‌السلام، ح30.
از حَکَم بن عُتَیبَه نقل شده که گفت: در زمانی که من در خدمت امام باقر علیه‌السلام بودم و اتاق پُر از جمعیت بود، ناگهان پیرمردى تکیه زنان بر عصاى مخصوص خود که از عصای معمولی بلندتر و از نیزه کوتاه‌تر بود و مانند نیزه، نوک عصایش از آهن بود، روی آورد تا ایستاد جلوی در اتاق و گفت: السلام علیک یابن رسول اللّه و رحمة اللّه و برکاته، و سپس ساکت شد. امام باقر علیه‌السلام فرمود: وعلیک السلام و رحمة اللّه و برکاته.
پیرمرد سپس رو به‌جمعیتِ داخلِ اتاق کرد و گفت: السلام علیکم و سپس سکوت کرد، تا این‌که آن جمعیت همگى جواب سلامش را دادند. او آن‌گاه رو به‌امام باقر علیه‌السلام کرد و گفت: یابن رسول اللّه، خدا مرا قربانت کند، مرا نزدیک خود بنشان؛ زیرا به‌خدا سوگند، من، شما و دوستداران شما را دوست دارم، و به‌خدا قسم، من، شما و دوستدارانتان را براى حرصِ در دنیا دوست ندارم، و به‌خدا قسم من از دشمن شما نفرت دارم و از او بیزارم، و به‌خدا قسم، نفرت و بیزارى من از او به‌خاطر پدرکشتگی، یا وجود کینه یا دشمنی میان من و او نیست، به‌خدا قسم من آن‌چه را شما حلال می‌شمارید، حلال مى‌دانم و آن‌چه را شما حرام می‌دانید، حرام مى‌شمارم و منتظر امر (حکومت) شما هستم، پس فدایت شوم، آیا با چنین وضعى براى من امید (آمرزش از طرف خدا و نجات روز قیامت را) دارى؟
امام باقر علیه‌السلام فرمود: جلوتر بیا، جلوتر بیا، تا این‌که حضرت، او را پهلوى خود نشاند، سپس فرمود: اى شیخ، مردى نزد پدرم على بن الحسین علیهماالسلام آمد و از او همین سؤالى را کرد که تو از من پرسیدى و پدرم به‌او فرمود: تو اگر از دنیا بروى، بر رسول خدا صلی الله علیه و آله و بر علىّ و حسن و حسین و على بن الحسین علیهم‌السلام وارد خواهى شد و قلبت شاد و دلت خنک و دیدگانت روشن خواهد شد و آن‌گاه که نَفَست به‌این‌جا - حضرت با دست خود به‌گلویش اشاره فرمود - رسد، کرام الکاتبین با شور و شادى به‌استقبالت خواهند آمد و اگر زنده بمانى، شاهد چیزى خواهى بود [قیام قائم و حکومت اهل بیت] که خداوند با آن، دیدگانت را روشن خواهد گرداند و با ما در عالى‌ترین مراتب خواهى بود.
پیرمرد گفت: چه فرمودى اى ابوجعفر؟ حضرت سخن خود را برایش تکرار کرد. پیرمرد گفت: اللّه اکبر، اى ابو جعفر، اگر از دنیا بروم بر رسول خدا صلی الله علیه و آله و بر على و حسن و حسین و على بن الحسین علیهم‌السلام وارد خواهم شد و دیدگانم روشن و قلبم شاد و دلم خنک خواهد گشت و آن‌گاه که نَفَسم به‌این‌جا رسد، کرام الکاتبین با شور و شادى به‌استقبالم خواهند آمد و اگر زنده بمانم شاهد چیزى خواهم بود که خداوند به‌سبب آن چشم مرا روشن گرداند و با شما در عالی‌ترین مراتب باشم؟! پیرمرد سپس با آواى بلند گریست و هق هق کُنان اشک ریخت تا جایى که به‌زمین چسبید. حاضران در خانه نیز، با دیدن حال پیرمرد، بلند بلند گریستند و هق هق کنُان اشک ریختند. امام باقر علیه‌السلام پیش آمد و با انگشتِ خود، اشک‌هاى او را از پلک‌هایش پاک مى‌کرد و به‌زمین مى‌ریخت.
پیرمرد سپس سرش را بلند کرد و به‌امام باقر علیه‌السلام عرض کرد: یابن رسول اللّه، فدایت شوم، دستت را به‌من بده. حضرت دست خود را به‌او داد. پیرمرد آن را بوسید و بر دیده و گونة خود نهاد؛ سپس پیراهن خود را از روى شکم و سینه‌اش کنار زد و دست حضرت را بر شکم و سینة خود نهاد و آن‌گاه برخاست و خداحافظى کرد و رفت.
امام باقر علیه‌السلام به‌پشت سر او نگاه مى کرد. سپس رو به‌جمعیت کرد و فرمود: هرکه دوست دارد مردى از اهل بهشت را ببیند به‌این مرد بنگرد. حَکَم بن عُتَیبه گوید: من در عمرم مجلس عزایى مانند آن مجلس ندیدم.
- ۰۳/۰۵/۲۳