حکایت199-به‌غِنا گوش نده!

عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ زِیَادٍ، قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه‌السلام، فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ: بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی، إِنَّنِی أَدْخُلُ کَنِیفاً لِی، وَ لِی جِیرَانٌ عِنْدَهُمْ جَوَارٍ یَتَغَنَّیْنَ وَ یَضْرِبْنَ بِالْعُودِ، فَرُبَّمَا أَطَلْتُ الْجُلُوسَ اسْتِمَاعاً مِنِّی لَهُنَّ، فَقَالَ: لَا تَفْعَلْ، فَقَالَ الرَّجُلُ: وَ اللَّهِ مَا آتِیهِنَّ، إِنَّمَا هُوَ سَمَاعٌ أَسْمَعُهُ بِاُذُنِی، فَقَالَ: لِلَّهِ أَنْتَ، أَ مَا سَمِعْتَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ: «إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا» سورة الإسراء (17) الآیة 38؟ فَقَالَ: بَلَى، وَ اللَّهِ لَکَأَنِّی لَمْ أَسْمَعْ بِهَذِهِ الْآیَةِ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ مِنْ أَعْجَمِیٍّ وَ لَا عَرَبِیٍّ، لَا جَرَمَ أَنَّنِی لَا أَعُودُ إِنْ شَاءَاللَّهُ، وَ أَنِّی أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ، فَقَالَ لَهُ: قُمْ فَاغْتَسِلْ وَ سَلْ مَا بَدَا لَکَ، فَإِنَّکَ کُنْتَ مُقِیماً عَلَى أَمْرٍ عَظِیمٍ! مَا کَانَ أَسْوَأَ حَالَکَ لَوْ مِتَّ عَلَى ذَلِکَ؟! احْمَدِ اللَّهَ وَ سَلْهُ التَّوْبَةَ مِنْ کُلِّ مَا یَکْرَه،ُ فَإِنَّهُ لَا یَکْرَهُ إِلَّا کُلَّ قَبِیحٍ، وَ الْقَبِیحَ دَعْهُ لِأَهْلِهِ فَإِنَّ لِکُلٍّ أَهْلًا. الفروع من الکافی، کتاب الأشربة، أبواب الأنبذة، 340-باب الغناء، ح10، ص1130.

مسعدة ‌بن ‌زیاد می‌گوید: نزد امام صادق علیه‌السلام بودم، مردی به‌ایشان عرض کرد: پدر و مادرم فدایتان باد! من به‌مستراح خودم می‌روم، و همسایه‌هایی دارم که کنیزکان مطرب و آوازه‌خوان دارند. چه‌بسا عَمداً مدّت بیشتری می‌نشینم تا صدای آواز آنان را بشنوم. امام علیه‌السلام فرمود: چنین نکن! آن مرد عرض کرد: به‌خدا، نزد آن‌ها نمی‌روم و با آن‌ها برخوردی نداشته‌ام، تنها با گوش خود صدایی را می‌شنوم. امام علیه‌السلام فرمود: از خدا بترس! آیا نشنیده‌ای خداوند می‌فرماید: «گوش، چشم و دل، همه مورد سؤال هستند»؟ مرد عرض کرد: چرا، به‌خدا قسم گویا من این آیه از قرآن را از هیچ عرب و عجمی نشنیده‌ام، ناگزیر اگر خدا بخواهد دیگر به‌این کار زشت برنمی‌گردم، و من از خدا طلب آمرزش می‌کنم، حضرت فرمود: برخیز و غسل کن و هرچه می‌خواهی از خداوند طلب کن؛ زیرا تو در حال ارتکاب کار بزرگی بودی! چقدر حالت بد بود اگر بر همین حال می مُردی! خدا را ستایش کن و به‌درگاهش از هر چیزی که دوست ندارد، توبه کن؛ زیرا خدا فقط از زشتی‌ها خوشش نمی‌آید، و کارِ زشت را برای اهل خودش، رها کن؛ زیرا برای هر کار زشتی اهلی وجود دارد.