روایت165-نُه چیز زشت، که برای نُه نفر، زشت‌تر است

و عَن علیٍّ علیه‌السلام أنه قال: تسعةُ أشیاءَ قبیحةٌ وهی من تسعةِ أنفس أقبحُ منها من غیرهم؛ ضیق الذرع من الملوک، والبخل من الأغنیاء، وسرعة الغضب من العلماء، والصبا من الکهول، والقطیعة من الرءوس، والکذب من القضاة، والزمانة من الأطباء، والبذاء من النساء، والطیش من ذوی السلطان. دعائم الاسلام وذکر الحلال والحرام والقضایا والأحکام عن اهل بیت رسول الله علیه وعلیهم أفضل السلام، أبی حنیفة النعمان بن محمد بن منصور بن احمد بن حیسون التمیمی المغربی، تحقیق: آصف بن علی اصغر فیضی، ص83.

علی علیه‌السلام فرمود: نُه چیز زشت است و این‌ها از شش نفر زشت تر از بقیة افراد است؛ 1-دلتنگی و ناراحتی برای پادشاهان، 2-امساک برای ثروتمندان، 3- عصابی شدنِ سریع، برای عالمان، 4-کودکی کردن از پیران، 5-بریدن (قهرکردن) برای بزرگان، 6-دروغ برای داوران، 7-زمینگیرشدن (ناتوانی و عجز) برای پزشکان، 8-بدخویی برای زنان، 9-سبک عقلی برای رؤسا.

روایت164-با این هفت عمل خودمان را مسخره کرده‌ایم!

قال الإمامُ علیُّ بن موسی الرضا علیه‌السلام: سبعةُ أشیاءَ مِنَ الإستهزاءِ؛ مَنِ استغفَرَ اللهَ بلسانِهِ وَلَم یَندَم قلبُه فقد استهزأ بنفسه، وَمَن سَئَلَ اللهَ التَّوفیقَ ولم یَجتَهِد فَقِدِ استَهزأ بنفسه، وَمَن سَئَلَ اللهَ الجَنَّةَ ولَم یَصبِر عَلَى الشَّدائِدِ فَقَدِ استهزأ بنفسه، وَمَن تعوَّذ باللهِ مِنَ النَّارِ وَلَم یَترُک شَهَوَاتِ الدُّنیا فَقَدِ استَهزَأ بنفسه، وَمَن ذَکَرَ الموتَ وَلَم یَستَعِدَّ لَهُ فَقَدِ استَهزَأ بنفسه، و من ذکر الله و لم یشتقِ إلی لقائه فَقَدِ استَهزأ بنفسه، وَ مَن أصَرَّ عَلَی المَعَاصِی وَ طَلَبَ العَفوَ مِن رَبِّهِ وَ لَم یَتُب فَقَدِ استَهزأ بنفسه. المواعظ العددیة للمشکینی، الباب السابع فی السباعیات، ص328- تذکر: در کنزالفوائد، الکراجکی، أبوالفتح، ج1، ص152، یک مورد این روایت ذکر نشده است. با استفاده از فرمایشات استاد جرجانی.

امام رضا علیه‌السلام فرمود: هفت چیز [اگر بدون هفت چیز دیگر باشد] مسخره کردن [خود] است؛ 1-هرکس با زبانش استغفار کند، ولی قلباً [از گناه و کارهای زشتش] پشیمان نباشد، خود را مسخره کرده است، 2-و هرکس از خدا طلب توفیق کند، ولی تلاش نکند، خودش را مسخره کرده است، 3-و هرکس از خدا درخواست بهشت کند، ولی در برابر سختی‌ها بردباری نکند، خود را مسخره کرده است، 4- هرکس از آتش جهنم به‌خدا پناه ببرد، ولی از شهوت‌های حرامِ دنیا دوری نکند، خودش را مسخره کرده است، 5- و هرکس به‌یاد مرگ باشد، ولی آمادة برای آن نباشد، خود را مسخره کرده است، 6- و هرکس به‌یاد خدا باشد، ولی مشتاق دیدار پروردگارش نباشد، خودش را مسخره کرده است، 7- و هرکس بر گناهان اصرار کند و از پروردگارش درخواست گذشت کند، ولی توبه نکند، خود را مسخره کرده است.

روایت1-پنج گرفتاریِ مؤمن

و قال رسولُ اللّه صلّى اللّه علیه و آله و سلّم: المؤمنُ بینَ خمس شدائد: مؤمنٌ یحسده، و منافق یبغضه، و کافر یقاتله، و شیطان یضلّه، و نفس تنازعه. المحجة البیضاء، ملا محسن الفیض الکاشانی، ج5، ص115.

رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: مؤمن در میان پنج سختی قرار دارد؛ 1-مؤمنی که به‌او حسادت می‌ورزد، 2-و منافقی که با او دشمنی می‌کند، 3-و کافری که با او می‌جنگد، 4-و شیطانی که او را گمراه می‌کند، 5-و نفسی که با او در حال درگیری است.

روایت2-ضمانت بهشت از رسول خدا صلّی الله علیه و اله با شش عمل!

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله:‌ تَقَبَّلُوا لِی بِسِتٍّ أَتَقَبَّلْ لَکُمْ بِالْجَنَّةِ؛ إِذَا حَدَّثْتُمْ فَلَا تَکْذِبُوا، وَ إِذَا وَعَدْتُمْ فَلَا تَخَلَّفُوا، وَ إِذَا اؤْتُمِنْتُمْ فَلَا تَخُونُوا، وَ غُضُّوا أَبْصَارَکُمْ، وَ احْفَظُوا فُرُوجَکُمْ، وَ کُفُّوا أَیْدِیَکُمْ‌ وَ أَلْسِنَتَکُمْ. الخصال للصدوق، ج1، باب الستة، ح3، ص287. با استفاده از فرمایشات استاد جرجانی.

انس بن مالک می‌گوید: رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: شش کار را برای من قبول کنید تا من هم برای شما بهشت را تعهّد کنم؛ 1-هرگاه خبری را نقل کردید، دروغ نگویید، 2-و هرگاه قولی دادید، خُلف وعده نکنید، 3-و هرگاه امانت‌دار شدید، در امانت خیانت نکنید، 4-و چشمان خود را (در برابر نامحرم) برهم نهید، 5-و دامن خود را (از حرام) حفظ کنید، 6-و دستان و زبان‌هایتان را (از اذیّتِ مردم) نگه‌دارید.

روایت3-شایسته است که عاقل ساعات خود را چهار قسمت کند

وَ رُوِیَ عَنْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ علیه‌السلام عَنِ النَّبِیِّ صلّی الله علیه و آله أَنَّهُ قَالَ: یَنْبَغِی لِلْعَاقِلِ إِذَا کَانَ عَاقِلًا أَنْ یَکُونَ لَهُ أَرْبَعُ سَاعَاتٍ مِنَ النَّهَارِ؛ سَاعَةٌ یُنَاجِی فِیهَا رَبَّهُ، وَ سَاعَةٌ یُحَاسِبُ فِیهَا نَفْسَهُ، وَ سَاعَةٌ یَأْتِی أَهْلَ الْعِلْمِ الَّذِینَ یُبَصِّرُونَهُ أَمْرَ دِینِهِ وَ یَنْصَحُونَهُ، وَ سَاعَةٌ یُخَلِّی بَیْنَ نَفْسِهِ وَ لَذَّتِهَا مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا فِیمَا یَحِلُّ وَ یَجْمُلُ. روضة الواعظین، محمد بن الفتّال النیشابوری، ابوعلی، ج1، ص37، ح13.

از امیرالمؤمنین علیه‌السلام روایت شده است که ایشان از پیامبر صلّی الله علیه و آله نقل کرده‌ است که آن حضرت فرمود: برای عاقل، اگر واقعاً عاقل است، سزوار است که برای او در روز چهار ساعت باشد؛ وقتی برای مناجات با پروردگارش، و زمانی برای محاسبة نفس، و ساعتی برای این‌که برود نزد اهل علم؛ همان کسانی که نسبت به‌امر دینش او را بینا و او را نصیحت و موعظه می‌کنند، و وقتی هم قرار دهد برای نفسِ خود و لذّت‌هایش از امر دنیا، به‌شرط این‌که آن لذّت‌ها حلال و زیبا باشد.

روایت4-شش چیزِ زیبا، برای شش نفر زیباتر است!

وقالَ النَّبِیُّ صلّی الله علیه و آله: ستةُ أشیاءَ حسنةٌ ولکنَّها مِن ستّةٍ أحسنُ: العدلُ حسن وهو من الاُمراء أحسن، والصبر حسن وهو من الفقراء أحسن، والورع حسن وهو من العلماء أحسن، والسخاء حسن وهو من الأغنیاء أحسن، والتوبة حسنة وهی من الشباب أحسن، والحیاء حسن وهو من النساء أحسن. وأمیر لا عدل له کغمام لا غیث له، وفقیر لا صبر له کمصباح لا ضوء له، وعالم لا ورع له کشجرة لا ثمر لها، وغنی لا سخاء له کمکان لا نبت له، وشاب لا توبة له کنهر لا ماء له، وامرأة لا حیاء لها کطعام لا ملح له. إرشادالقلوب، للدیلمی، ج1، الباب الثانی و الخمسون، ص193. با استفاده از منبر استاد جرجانی، 1403/05/22، مسجد حجت المهدی علیه‌السلام.

پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود: شش چیز، زیبا است، ولی از شش نفر زیباتر است؛ 1- عدالت زیبا است، ولی از پادشاهان زیباتر است،  2- صبر زیبا است ولی از فقرا زیباتر است، 3-دوری از گناه زیبا است ولی از علما زیباتر است، 4-سخاوت زیبا است ولی از ثروتمندان زیباتر است، 5-توبه قشنگ است ولی از جوانان زیباتر است، 6-حیا زیبا است ولی از زنان زیباتر است. و فرمانداری که عدالت ندارد مانند ابری است که باران ندارد، و فقیری که صبر ندارد مانند چراغی است که روشنایی ندارد، و عالمی که ورع ندارد مانند درختی است که میوه ندارد، و ثروتمندی که بخشندگی ندارد مانند جایی است که گیاه ندارد، و جوانی که توبه ندارد مانند رودی است که آب ندارد، و زنی که حیا ندارد مانند غذایی است که نمک ندارد. 

روایت105-هفت عمل، مسخره کردن خود است!

قال الإمامُ علیُّ بن موسی الرضا علیه‌السلام: سبعةُ أشیاءَ مِنَ الإستهزاءِ؛ مَنِ استغفَرَ اللهَ بلسانِهِ وَلَم یَندَم قلبُه فقد استهزأ بنفسه، وَمَن سَئَلَ اللهَ التَّوفیقَ ولم یَجتَهِد فَقِدِ استَهزأ بنفسه، وَمَن سَئَلَ اللهَ الجَنَّةَ ولَم یَصبِر عَلَى الشَّدائِدِ فَقَدِ استهزأ بنفسه، وَمَن تعوَّذ باللهِ مِنَ النَّارِ وَلَم یَترُک شَهَوَاتِ الدُّنیا فَقَدِ استَهزَأ بنفسه، وَمَن ذَکَرَ الموتَ وَلَم یَستَعِدَّ لَهُ فَقَدِ استَهزَأ بنفسه، و من ذکر الله و لم یشتقِ إلی لقائه فَقَدِ استَهزأ بنفسه، وَ مَن أصَرَّ عَلَی المَعَاصِی وَ طَلَبَ العَفوَ مِن رَبِّهِ وَ لَم یَتُب فَقَدِ استَهزأ بنفسه. المواعظ العددیة للمشکینی، الباب السابع فی السباعیات، ص328- تذکر: در کنزالفوائد، الکراجکی، أبوالفتح، ج1، ص152، یک مورد این روایت ذکر نشده است. با استفاده از فرمایشات استاد جرجانی.

امام رضا علیه‌السلام فرمود: هفت چیز [اگر بدون هفت چیز دیگر باشد] مسخره کردن [خود] است؛ 1-هرکس با زبانش استغفار کند، ولی قلباً [از گناه و کارهای زشتش] پشیمان نباشد، خود را مسخره کرده است، 2-و هرکس از خدا طلب توفیق کند، ولی تلاش نکند، خودش را مسخره کرده است، 3-و هرکس از خدا درخواست بهشت کند، ولی در برابر سختی‌ها بردباری نکند، خود را مسخره کرده است، 4- هرکس از آتش جهنم به‌خدا پناه ببرد، ولی از شهوت‌های حرامِ دنیا دوری نکند، خودش را مسخره کرده است، 5- و هرکس به‌یاد مرگ باشد، ولی آمادة برای آن نباشد، خود را مسخره کرده است، 6- و هرکس به‌یاد خدا باشد، ولی مشتاق دیدار پروردگارش نباشد، خودش را مسخره کرده است، 7- و هرکس بر گناهان اصرار کند و از پروردگارش درخواست گذشت کند، ولی توبه نکند، خود را مسخره کرده است.

روایت133-اُنسِ امام رضا علیه‌السلام با قرآن

حدثنا الحسین بن أحمد البیهقی، قال: أخبرنا محمد بن یحیى الصولی، قال: حدثنا أبوذکوان، قال: سمعتُ إبراهیمَ بْنَ العباس یقول: ما رأیتُ الرضا علیه‌السلامُ سُئِلَ عَنْ شئٍ قَطُّ إلا عَلِمَهُ، ولا رأیتُ أعلمَ منهُ بما کانَ فی الزَّمانِ إلى وقتِه وعصرِه، وکان المأمونُ یمتحنُه بالسؤال عَنْ کلِّ شئ فیُجیب فیه، وکان کلامُه کلُّه وجوابُه وتمثیلُه بآیاتٍ من القرآنِ، وکان یَختمه فی کلِّ ثلاثٍ، ویقول: لو أردتُ أن أختِمَهُ فی أقلَّ مِنْ ثلاثٍ لختمتُ، ولکِنْ ما مررتُ بآیةٍ قَطُّ إلا فکَّرتُ فیها، وفی أیِّ شئ أنْزِلَتْ، وفی أیِّ وقتٍ، فلذلک صرتُ أختمُ فی ثلاثةِ أیامٍ. الأمالی للصدوق، ترجمه کمره‌ای، المجلس الرابع والتسعون، ح14، ص660.

ابوذکوان می‌گوید: از ابراهیم بن عباس شنیدم که می‌گفت: هرگز ندیدم که از امام رضا علیه‌السلام سؤالی پرسیده شود مگر آن‌که پاسخش را می‌دانست، و عالم‌تر از او در مسائلِ مطرحِ زمان خودش ندیدم، و مأمون ایشان را با پرسش از هرچیزی امتحان می‌کرد و ایشان جوابش را می‌داد، و تمام سخن، پاسخ و مثال‌هایی که می‌آورد به‌آیاتی از قرآن بود، و قرآن را در سه روز ختم می‌کرد و می‌فرمود: اگر بخواهم قرآن را در کمتر از سه روز ختم کنم، به‌پایان می‌رسانم، ولی به‌هیچ آیه‌ای برنمی‌خورم مگر آن‌که در خود آن آیه فکر می‌کنم، و در این‌که شأن نزولش چه بوده و در چه زمانی نازل شده است؟ از این‌رو قرآن را در سه روز ختم می‌کنم.

روایت134-سی و سه نشانة‌ امام علیه‌السلام

عن أبی الحسنِ علیِّ بن موسى الرضا علیهماالسلام قال: للامامِ علاماتٌ: یکون أعلمَ الناسِ وأحکمَ الناسِ وأتقى الناسِ وأحلمَ الناسِ وأشجعَ الناِس وأسخى الناسِ وأعبدَ الناسِ، ویولَدُ مختوناً ویکون مطهراً، ویرى من خلفه کما یرى من بین یدیه، ولا یکون له ظل وإذا وقع إلى الارض من بطن أمه وقع على راحتیه رافعاً صوته بالشهادتین ولا یحتلم، وتنام عینه ولا ینام قلبه، ویکون محدثا، ویستوی علیه درعُ رسول الله صلی الله علیه و آله ولا یُرى له بولٌ ولا غائطٌ لأن اللهَ عزوجل قد وکل الارض بابتلاع ما یَخرج منه وتکون رائحتُه أطیبَ من رائحة المسک ویکون أولى بالناس منهم بأنفسهم، وأشفقَ علیهم من آبائهم وأمهاتهم ویکون أشدَّ الناس تواضعاً لله عزوجل، ویکون آخذَ الناس بما یأمر به، وأکفَّ الناس عما ینهى عنه، ویکون دعاؤه مستجاباً حتى أنه لو دعا على صخرة لانشقت بنصفین ویکون عنده سلاحُ رسول الله صلی الله علیه و آله وسیفُه: ذوالفقار، وتکون عنده صحیفةٌ فیها أسماء شیعتهم إلى یوم القیامة، وصحیفةٌ فیها أسماء أعدائهم إلى یوم القیامة وتکون عنده الجامعة وهی صحیفة طولها سبعون ذراعا فیها جمیع ما یحتاج إلیه ولد آدم، ویکون عنده الجفر الاکبر والاصفر إهاب ماعز وإهاب کبش فیهما جمیع العلوم حتى أرش الخدش، وحتى الجلدة ونصف الجلدة وثلث الجلدة، ویکون عنده مصحف فاطمة. فرهنگ زندگی در آموزه‌های نورانی امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام، محمد قاسمی، ص156، ح50، به نقل از من لایحضره الفقیه، ج4، ص300، فی النوادر و هو آخر أبواب الکتاب، ح90 (910) و عیون أخبارالرضا علیه‌السلام، للصدوق، مترجمان: علی اکبر غفاری و حمید رضا مستفید، ج1، ص438، باب 19: ما جاء عن الرضا علیه‌السلام فی علامات الإمام-بحارالأنوار، ط مؤسسةالوفاء، العلامة المجلسی، ج25، ص116، بابٌ 4-جامعٌ فی صفاتِ الإمام وشرائطِ الامامة، ح1.

امام رضا علیه‌السلام فرمود: امام را نشانه‌هایی است؛ 1- داناترین مردم، 2-و در قضاوت از همه ماهرتر، 3- و از همه پرهیزکارتر، 4- و قدرت تحمّل و سعة صدرش از همه بالاتر، 5- و از همه شجاع‌تر 6-و از همه بخشنده‌تر، 7- و از همه عابدتر است، 8-و ختنه‌کرده به‌دنیا می‌آید، 9-و پاک و پاکیزه است، 10-و همان‌گونه که جلوی خود را مشاهده می‌کند، پشت سرش نیز را می‌بیند، 11-و سایه ندارد، 12-و هنگام تولّد، روی دو دستش قرار می‌گیرد، در حالی که صدایش را به‌شهادتین بلند می‌کند، 13- و با دیدنِ خوابِ شیطانى، جُنُب نمی‌شود، 14-و چشمش به‌خواب می‌رود ولی دلش را خواب فرانمی‌گیرد، 15-و نه فرشتة وحی را می‌بیند و نه با او صحبت می‌کند، بلکه فقط صدایش را می‌شنود و اَسراری به‌او تفهیم می‌شود، 16-و زره رسول خدا صلّی الله علیه و آله بر قامتش درست می‌آید، 17-و ادراری 18-و مدفوعی از او دیده نمی‌شود؛ زیرا خداوند متعال زمین را مأمور فرموده است تا آنچه از او خارج می‌شود را ببلعد، 19- بویش از بوی مِشک پاکیزه‌تر است، 20-و از مردم به‌خودشان سزاوارتر، 21-و از پدران و مادرانشان به‌آنها دلسوزتر است، 22-و فروتن‌ترین مردم در برابر خداوند متعال هستند، 23-و از همه عمل کننده‌تر به‌آنچه که بدان امر می‌کند، 24- و از همه دوری کننده‌تر است نسبت به‌آنچه نهی می‌کند، 25-و دعایش مستجاب است، حتّی اگر از خدا بر یک سنگِ سخت و بزرگ دعا کند دو نیم می‌گردد، 26-و اسلحة رسول خدا صلّی الله علیه و آله، 27-و شمشیرش، ذوالفقار در نزد او است، 28-و کتابی نزد او است که در آن نام‌های شیعیانش تا روز قیامت، در آن است، 29- و کتابی در نزد او است که اسماءِ دشمنانش تا روز قیامت، در آن است، 30-جامعه که کتابی است با طولِ هفتاد ذِراع (فاصله بین آرنج تا نوک بزرگترین انگشتِ دست) و در آن تمام نیازمندی‌های فرزندان آدم است، نزد او است، 31-و در نزد او است جَفر اصغر، 32-و جَفر اکبر؛ پوست دباغی نشدة بُز و قوچ؛ در آن دو (جَفر) تمام دانش‌ها وجود دارد، حتی دیة جراحت و صد تازیانه و نصف و یک سوّمِ آن، 33-و در نزد او است مُصحَفِ فاطمه سلام الله علیها.

روایت143-سی و یک ویژگیِ مؤمن و شیعة واقعی

 

عَنِ اَلْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ قَالَ: قَالَ عَلِیُّ بْنُ مُوسَى اَلرِّضَا علیهماالسلام: مَنْ أَقَرَّ بِتَوْحِیدِ اَللَّهِ، وَ نَفَىِ اَلتَّشْبِیهَ عَنْهُ، وَ نَزَّهَهُ عَمَّا لاَ یَلِیقُ بِهِ، وَ أَقَرَّ بِأَنَّ لَهُ اَلْحَوْلَ وَ اَلْقُوَّةَ وَ اَلْإِرَادَةَ وَ اَلْمَشِیَّةَ وَ اَلْخَلْقَ وَ اَلْأَمْرَ وَ اَلْقَضَاءَ وَ اَلْقَدَرَ وَ أَنَّ أَفْعَالَ اَلْعِبَادِ مَخْلُوقَةٌ خَلْقَ تَقْدِیرٍ لاَ خَلْقَ تَکْوِینٍ، وَ شَهِدَ أَنَّ مُحَمَّداً صلّی الله علیه و آله رَسُولُ اَللَّهِ، وَ أَنَّ عَلِیّاً وَ اَلْأَئِمَّةَ بَعْدَهُ علیهم‌السلام حُجَجُ اَللَّهِ، وَ وَالَى أَوْلِیَاءَهُمْ [وَ عَادَی أعْدَائَهُمْ]، وَ اِجْتَنَبَ اَلْکَبَائِرَ، وَ أَقَرَّ بِالرَّجْعَةِ، وَ اَلْمُتْعَتَیْنِ، وَ آمَنَ‌ بِالْمِعْرَاجِ، وَ اَلْمُسَاءَلَةِ فِی اَلْقَبْرِ، وَ اَلْحَوْضِ، وَ اَلشَّفَاعَةِ، وَ خَلْقِ اَلْجَنَّةِ وَ اَلنَّارِ، وَ اَلصِّرَاطِ، وَ اَلْمِیزَانِ، وَ اَلْبَعْثِ، وَ اَلنُّشُورِ، وَ اَلْجَزَاءِ، وَ اَلْحِسَابِ، فَهُوَ مُؤْمِنٌ حَقّاً وَ هُوَ مِنْ شِیعَتِنَا أَهْلَ اَلْبَیْتِ. رسائل شیخ صدوق رضوان الله علیه، ترجمة حمیدرضا شیخی، صفات الشیعة، ص288، ح71. موضوع فرمایشات استاد جرجانی در تاریخ 21/7/1402، مسجد جواد الأئمة علیهم‌السلام.

از فضل بن شاذان نقل شده است که گفت: امام رضا علیه‌السلام فرمود: هرکس 1-به‌یگانگی خدا، 2-و نبودن مثل و مانند برای او اعتراف کند، 3-و او را از هرچه سزاوارش نیست پاک بداند، 4- و اعتراف کند که هرگونه حرکت و چاره، 5-و نیرو، 6-و تصمیم، 7-و خواسته، 8-و آفریدن، 9-و فرمان دادن، 10-و حُکم، 11-و تعلّقِ اراده به‌چیزی در زمان خود، فقط برای خداست، 12-و این‌که و هرکاری که بندگان انجام می‌دهند، با خلقت تقدیری [در علم الهی]، نه با آفرینش تکوینی [که اختیار را از انسان سلب کند] آفریدة پروردگار است، 13- و شهادت بدهد به‌این‌که محمّد صلّی الله علیه و آله فرستادة خداست، 14- و این‌که علی و یازده امام بعد از او علیهم‌السلام [جانشینان پیامبر و امامان و] دلائل خدایند، 15-و دوستانشان را دوست بدارد، [16-و دشمنانشان را دشمن بدارد،] 17-و از گناهان کبیره دوری کند، 18-و به‌رجعت، 19-و متعة نساء و متعة حجّ، اعتراف کند [و آن‌ها را بپذیرد]،20-و به‌معراج، 21-و سؤال [نکیر و منکر] در قبر، 22-و حوض [کوثر]، 23-و شفاعت، 24-و آفریده شدن بهشت و آتش جهنّم، 25-و [پُلِ] صراط، 26- و سنجشِ اعمال [و امتیاز و نمرة منفی دادن]، 27-و برخاستن از گور، 29-و ورود به‌عرصة قیامت، 30- و پاداش [الهی]، 31-و حسابرسی و محاسبه [و تعیین بهشتی یا جهنّمی بودن افراد]، اعتراف [و این‌ها را قبول] کند، این فرد مؤمن واقعی و از شیعیان ما اهل بیت است.