حکایت233-مار و کژدم، اعمالِ ما است

علامة طباطبائی فرمودند: در نجف، شخصی [عامی] مشهور به‌این شده بود که از اهلِ معرفت است و چشمش به‌باطن این عالم باز است. این شخص روز پنج شنبه‌ای به‌قبرستان وادی‌السلام رفته بود و در حال بازگشت بود که جمعی از علما، در راه بازگشت، از او پرسیدند: شما در وادی‌السّلام چه دیدید؟ ابتدا گفت: فاتحه‌ای خواندم و بازگشتم. آن عده چون از حال و مقام وی آگاه بودند، اصرار کردند که مشاهده خود را بگوید. او پاسخ داد: من رفته بودم کنار آن قبرهایی که آماده ساخته بودند تا اگر کسی مُرد، معطّلِ کندنِ قبر برای وی نشوند و به‌سرعت مرده را در آن دفن کنند. از قبرها پرسیدم: این علما می‌گویند: قبرها مار و عقرب دارند و مردة گنهکار را آزار و اذیّت می‌کنند. آیا این کلام درست است؟ قبرها جواب دادند: ما، مار و عقرب نداریم؛ هرکس با خود هر چه بیاورد، با آن همنشین خواهد شد. زِ مِهر افروخته، سید علی تهرانی، چاپ ششم، ص128، ش8، به نقل از شرح مراتب طهارت، ص126.

آیات و روایات فراوانی این معنی را تأیید می‌کند از جمله این دو آیه:

«فمن یعمل مثقالَ ذرة خیراً یره؛ و من یعمل مثقال ذرة شراً یره. سورة زلزله (99) آیات 7و8.

پس هرکس هموزن ذرّه‌ای، نیکی انجام دهد، همان را می‌بیند و هرکس هموزن ذرّه‌ای، بدی انجام دهد، همان را می‌بیند.

در این دو آیه ذکر نشده «جزای آن اعمال را می‌بیند»، بلکه فرموده است: «خود آن اعمال را خواهد دید.»

این عمل‌های چون مار و کژ دُمَت      مار و کژدم گردد و گیر دُمَت.

زِ مِهر افروخته، سید علی تهرانی، چاپ ششم، ص128، ش8.

حکایت232-غیر قابل تحمّل بودنِ صبرِ بر فراق

علامة طباطبائی: مرحوم آقای قاضی می‌فرمودند: من از باباطاهر تعجّب می‌کنم که در شعرش چنین سروده:

یکی درد و یکی درمان پسندد      یکی وصل و یکی هجران پسندد

من از درمان و درد و وصل و هجران      پسندم آنچه را جانان پسندد

چه‌طور باباطاهر گفته است: اگر جانان، هجران را پسندد، من هم آن را می‌پسندم؟! چگونه انسان می‌تواند این را بپذیرد؟! عاشق بر هر چیز صبر می‌کند امّا بر فراق، صبر نمی‌تواند بکند. مولا علی علیه‌السلام در دعای کمیل می‌فرماید: مولا و آقای من! گیرم بر عذاب تو صبر کنم؛ بر دوری تو چگونه شکیبا باشم؟! زِ مِهر افروخته، سید علی تهرانی، چاپ ششم، ص126، ش4.

حکایت231-کارگری که هر روز تشرّف دارد

علامة طباطبائی فرمودند: روزی از خیابان عبور می‌کردم. بنّایی را در حال چیدن بنای ساختمان دیدم. ناگهان دیدم بنّا پایش لغزید و داشت از آن بالا به‌پایین می‌افتاد. در همین حال، کارگرِ او که پایینِ ساختمان بود، نگاهی به‌بنّا کرد و گفت: «نیفت!» دیدم بنّا از همان بالا آرام پایین آمد. من به‌دنبال کارگر به راه افتادم تا ببینم او کیست که خود را به‌کارگری زده است؟! بعد فهمیدم آن فرد، کسی است که هر روز به‌محضر مقدّسِ ولیِّ عصر عجّل الله تعالی فرجَه الشریف مشرّف می‌شود. زِ مِهر افروخته، سید علی تهرانی، چاپ ششم، ص128، ش7.

حکایت230-عملِ جراحی معده، بدون بی‌هوشی!

مرحوم آیت‌الله العظمی حاج سیّد احمد خوانساری، بیماری زخمِ معده داشتند که احتیاج به‌عملِ جرّاحی داشت، از طرفی ایشان سال‌خورده و از لحاظِ جسمی، ضعیف بودند و طاقتِ تحمّلِ جرّاحیِ بدون بی‌هوشی نیز ممکن نبود. و از طرفی (چون به‌نظر ایشان در صورت بی‌هوشی، تقلیدِ مقلّدینشان دچار اشکال می‌شد) ایشان اجازة بی‌هوش کردن را به‌پزشکان ندادند، ولی به‌پزشکان معالجِ خود، فرمودند: در حالی که من مشغولِ قرائتِ سورة مبارکة أنعام شدم، شما مشغول عملِ جرّاحی شوید، و توجّهِ من به‌قرآن است و در این صورت، هیچ مشکلی پیش نمی‌آید. (یعنی ایشان آن‌چنان به‌قرآن توجّه پیدا می‌کنند که احساس درد نمی‌کنند). همان‌طور هم شد، و با تمام شدنِ عملِ جرّاحی، قرائتِ سوره نیز به‌پایان رسید! مردان علم در میدان عمل، سیّد نعمت‌الله حسینی، ج4، ص188.

حکایت229-اخلاصِ آیت‌الله سیّد احمد خوانساری

آیت‌الله [سیّد احمد] خوانسارى از بدو ورود به‌تهران و امامتِ جماعت در مسجد سیّد عزیزاللهِ بازارِ طهران، از شهرتِ به‌سزایى برخوردار بودند و مراجعة مردم و علما به‌ایشان خیلى زیاد بود و وجوهات فراوانى هم خدمت ایشان مى‌آوردند. آیت‌الله حاج سیدابوالحسن قزوینى رفیعى هم در سال‌هاى اخیرِ عمرشان از قزوین به‌تهران هجرت و در مسجدِ جامعِ بازارِ طهران امام جماعت بودند و در همان‌جا درسِ عمومىِ فقه داشتند، امّا در میان مردم، آن قدرها شناخته شده نبودند و وجوهات هم براى ایشان کم مى‌رسید. امّا در عین حال ایشان براى شاگردان درسش شهریه‌اى قرار داد و یکى دو ماه پرداخت شد. از متصدّىِ پرداخت شهریة ایشان که یکى از علماى تهران است نقل شده که آیت‌الله [سیّد احمد] خوانسارى، با اطلاع قبلى به‌منزلِ ایشان مى‌آیند و مى‌فرمایند: یک مطلبى مى‌خواهم به‌شما بگویم و باید بین من و شما مکتوم بماند، و آن این است که از این ماه، براى پرداخت شهریة آقاى رفیعى هر مقدار لازم داشتید حواله مى‌دهم از فلان شخص بگیرید و نگران شهریه نباشید. و هر ماه، پول از طرف آقاى خوانسارى، امّا به‌نام آقاى رفیعى داده مى‌شد وآقاى رفیعى تا آخر عمر هم از این قضیّه اطّلاع نداشتند. این است معنى اخلاص در عمل، و براى خدا، نه براى هواى نفس قدم برداشتن. یادنامة آیت‌الله اراکی، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا استادی.

حکایت228-آیت‌الله سیّد احمد خوانساری پشت در را می‌دید!

یکی از بازرگانانِ موردِ اعتمادِ تهران می‌گفت: روزی در خدمت آیت‌الله سیّد احمد خوانساری بودم و هیچ‌کس دیگر آن‌جا نبود، آقا ناگاه فرمود: فردی درِ خانه است و خواسته‌ای دارد. عرض کردم: أقا کسی زنگ نزد. فرمود: چرا، کسی هست! این پاکت را به‌او بدهید تا برود. پاکت را گرفتم و جلوی در آمدم، شخص محترمی را دیدم که آن‌جا قدم می‌رند. او را صدا کردم و گفتم: شما زنگ زدید؟ گفت: خیر. پرسیدم کاری دارید؟ گفت: آری؛ همسرم بیمار است و برای پذیرش و بستری کردن او، هشت هزار تومان کسری دارم و از همه‌جا ناامید، همسرم را در بیمارستان نهاده و آمده‌ام، امّا نمی‌دانم به‌چه کسی بگویم؟! تا سرانجام با خود اندیشیدم که خدمت آیت‌الله خوانساری برسم، امّا چون تاکنون این‌جا نیامده‌ و وجوهی به‌این‌جا نداده‌ام، متحیّر بودم که زنگ بزنم یانه؟ که شما در را باز کردید! پاکتِ آقا را به‌او دادم. او همان‌جا آن را باز کرد، و پول‌ها را شمرد. درست هشت هزار تومان بود!!! کرامات الصّالحین، محمّدشریف رازی، ص309، ش7.

حکایت227-درماندگی انگلیس در مقابل تدبیر مرجع شیعه

پس از جنگ جهانی دوّم، حاج مهدی بهبهانی که از تجّار و محترمینِ عراق و اهل خیر بود، از طرف دولت نوری سعید، نخست‌وزیر آن روزِ عراق، خدمت آیت‌الله العظمی سیّد ابوالحسن اصفهانی مشرّف شد و عرض کرد: سفیرِ کبیرِ انگلستان، قصد شرف‌یابی دارد. مرحوم سیّد فرمودند: مرا با سفیر انگلیس چه‌کار؟ عرض کرد: نمی‌شود او را نپذیرید؛ چون پیامی از طرف دولت بریتانیا دارد و می‌خواهد به‌طور خصوصی خدمت شما برسد. آقا فرمود: بیاید، امّا مانندِ افرادِ دیگر، در مجلسِ عمومی و علنی، وقتی تعیین کرد، و آقای بهبهانی به‌بغداد اطّلاع داد، از آن‌طرف، آقا به‌تمام علما و مدرّسین نجف، و تجّار برجسته و شیوخِ نجف، پیغام داد در همان ساعت مقرّر در منزلِ آقا آمده و حضور داشته باشند. در روز موعود، سفیر با رئیسِ دولتِ عراق، با اسکورت و تشریفاتِ مخصوصی آمد و خدمت آقا نشست و پس از تعارفات، پیامِ دولت بریتانیا را رساند و گفت: دولتِ انگلیس تعهّد کرده بود اگر بر آلمان‌ها غالب و پیروز شد، یک‌صد هزار دینار (معادلِ دو میلیون تومان آن روز) خدمت شما تقدیم کند، در هرجایی صلاح می‌دانید صرف کنید. آقا فرمودند: چه عیبی دارد؟ سفیر فوراً کیف را باز کرد و یک چکِ صد هزار دیناری تقدیم آیت‌الله اصفهانی کرد و آقا هم گرفت و زیر تشک خود گذارد. از این عملِ سیّد، تمام علماء و تجّار و شیوخ، ناراحت شدند و ابروها را در هم کشیدند که چرا سیّد پول انگلیس را قبول کرد؟ با این‌کار‌ زیرِ سلطة کفار خواهیم رفت! ولی دیدند لحظه‌ای بعد آقا به‌سفیرِ فرمودند: در این جنگ بسیاری از مردم، آواره و از هستی ساقط شده‌اند، از طرف من، به‌دولتِ خود بگو: سیّد ابوالحسن به‌نمایندگی از مسلمین، یک وجهِ ناقابل و مختصری تقدیم می‌کند که آن را بین مردم خسارت‌دیده تقسیم کنید، از کمیِ وجه هم بسیار معذرت می‌خواهم و یک چک صد هزار دیناری از جیب خود درآورده و ضمیمة چکی که سفیر داده بود کرد و به‌دستِ او داد. سفیر، از این تدبیر و سخاوت سیّد، منفعل شده و با رنگ پریده که حاکی از شکست او و دولتِ مقتدرِ انگلستان در برابر سیاست و کیاست آن مرحوم بود، از جا برخاست و دست آقا را بوسیده و بیرون رفت، و به‌نوری سعید، گفت: ما خواستیم شیعیان را استعمار کرده و بخریم، ولی پیشوای شما، ما را خرید، و پرچمِ اسلام را بر کاخ بریتانیا کوبید. بعد از رفتن‌ِ نوری سعید، علمای حاضر در مجلس‌، از مرحوم سیّد پرسیدند: اگر آن وجهی که به‌سفیر انگلیس تقدیم کردید، به‌مصرف حوزة علمیّه می‌رسید، بهتر نبود؟! در جواب فرمود: سهمِ امام، ‌باید در ترویج اسلام و مذهب صرف گردد، به‌نظر من، یکی از مواردی که می‌توانستیم بهترین بهره‌برداری را در ترویج اسلام بنماییم‌، همین مورد بود. گفتار ایشان مورد تأیید و تحسین همگان قرار گرفت‌! کرامات الصالحین، محمّدشریف رازی، ص274، ش18. همچنین ر.ک: گنجینة دانشمندان.

حکایت226-بابِ روضه‌خوان‌ها

حجت‌الاسلام حاج شیخ غلامرضا اسدی، امام جمعة سابق بشرویه، مؤلف محترم گلستان معارف نوشته است: حجت‌الاسلام و المسلمین آقای حاج سیّد محمّد صادق فقیه سبزواری، فرزند مرحوم حاج میرزا حسین سبزواری مشافهةً برای حقیر نقل فرمودند که آقای حاج رمضانعلی قوچانی که از علمای بزرگوار مشهد و در مسجد جامع گوهرشاد امام جماعت بود، وقت مرگشان فرا رسید. پدرم مرحوم آیت‌الله حاج میرزا حسین سبزواری به‌اتفاق برادر بزرگوارم، مرحوم آیت‌الله حاج سیّد زین‌العابدین به‌عنوان عیادت به‌خانة آن مرحوم شرفیاب شدند. در هنگام سکرات، غشوه‌ای شبیه به‌حالت خواب به‌ایشان دست داد که بعد به‌حالت عادی برگشتند و شروع کردند به‌گریه کردن. پدرم فرمودند: آقای حاج شیخ رمضانعلی، قلبِ شما سرشار از ولایتِ اهلِ بیت علیهم‌السلام است و از مؤمنین حقیقی می‌باشید، پس چرا گریه می‌کنید؟ فرمودند: آقای سبزواری، صحرای محشر را مجسّم دیدم، بهشت را مشاهده کردم که درهای آن باز است، و از هر دری گروهی وارد بهشت می‌شوند، صف‌ها بسته شده و افراد پشتِ سرِ هم داخل بهشت می‌شوند، و من هم متوجّه شدم که باید بروم به‌صف علما؛ یعنی صفی که در آن صف، شیخ مفید، شیخ صدوق، شیخ طوسی، شیخ کلینی، سیّد مرتضی، سیّد رضی، خواجه نصیرالدّین طوسی، علامة حلّی، شهید اوّل، شهید ثانی، مرحوم مجلسی، سیّد بحرالعلوم، آقا میرزا حسن شیرازی و . . . قرار دارند. لذا رفتم در آخرِ صف ایستادم، اما دیدم صف طولانی است و باید خیلی معطّل شوم. نظر کردم به‌دری از درهای دیگرِ بهشت، دیدم آن‌جا معطّلی ندارد، مثل برقِ لامع افراد داخل بهشت می‌شوند. دویدم به‌جانب آن در که داخل شوم، گفتند: لطفاً شما به‌صفِ خود وارد شوید؛ زیرا این در متعلّق است به‌ذاکرین حضرت أباعبدالله الحسین و روضه‌خوان‌ها و نوحه خوان‌ها! من همان‌جا گریه کردم و به‌فکر افتادم که ای کاش در دنیا لا اقل یک مرتبه روضة امام حسین علیه‌السلام را می‌خواندم تا در شمار روضه‌خوان‌ها قرار می‌گرفتم. ناگاه دیدم که در همان عرصة محشر، مرحوم خُلدآشیان، آقای اعتماد سرابی [مرحوم آیت‌الله کفایی خراسانی، همه ساله در ایام عاشورا، در مدرسة دودر، از صبح تا ظهر، مجلس روضه‌خوانی منعقد می‌کردند و اکثر خطبا و وعّاظِ نامی شهر، در آن‌جا منبر می‌رفتند که یکی از آن روضه‌خوان‌ها، سیّدِ جلیل‌القدر، مرحوم آقای اعتماد سرابی بود] که از روضه‌خوان‌های معتبرِ شهرِ مشهد بود، پیدا شد، سوارِ بر اسبی، فرمودند: آقای شیخ رمضانعلی، بیا برای من روضه بخوان. گفتم: کو منبر؟  کو مستمع؟ فوراً از اسب پیاده شد و فرمود: سوار شو، این (اسب) به‌جای منبر، و من هم مستمع. من همان‌جا روضه‌ای خواندم، گمانم فرمودند: روضة باب‌الحوائج، حضرت ابوالفضل علیه‌السلام بود. آن‌گاه شیخ گریه کرد و گفت: گریة من برای این است که ای کاش در دنیا اقلّاً چند مجلس روضه می خواندم. گلستان معارف، غلامرضا اسدی، بقیة العترة، سال 1386، سه جلد در یک جلد، ص700.

حکایت225-مکاشفة شیخ عبدالنّبی نوری

استاد محمد شریف رازی می‌گوید: نگارنده در محضر آیت‌الله حاج آقا حسن فرید بودم که ایشان از میرزا عبدالحسین محسنیان نقل کرد که آیت‌الله حاج شیخ عبدالنبی نوری می‌گفت: وقتی در سامرا به‌بهره‌مندی از محضر میرزای شیرازی اشتغال داشتم، برای گذران زندگی خویش از یکی از کسبة آن شهر که سنی‌مذهب بود جنس می‌گرفتم و آن‌گاه که از ایران برایم پول می‌رسید، طلب او را می‌پرداختم. مدّتی گذشت و مبلغی نرسید و بدهکاری سنگین گشت. روزی از جلو مغازة آن مردِ کاسب عبور می‌کردم که مرا ندا داد و گفت: می‌دانی حسابت چقدر سنگین گردیده است؟ گفتم: نه. گفت: شصت لیره بدهکاری! گفتم: تا دو روز دیگر می‌پردازم، اما وقتی از آن‌جا گذشتم، به‌فکر فرو رفتم که آخر تا دو روز دیگر چگونه می‌توانم این وجهِ قابلِ توجّه را تدارک ببینم؟ با آشفتگی و پریشانی به‌منزل رفتم. تا آن‌که شب فرا رسید و من در بسترِ خواب قرار گرفتم. در عالم رؤیا مشاهده کردم در نجف اشرف هستم و فردی مرا صدا زد و گفت: امیرمؤمنان علیه‌السّلام تو را فراخوانده است! بلادرنگ برخاستم و به‌حرم مطهّرِ علوی مشرّف شدم. شگفت آن‌که در آن لحظه دیدم حضرت نشسته است. سلام کردم و ایشان پاسخ مرا داد و آن‌گاه کیسه‌ای محتوی شصت لیره تحویلم داد و فرمود: برو با این مبلغ قرضِ خود را ادا کن. از شدّتِ شادمانی در پوست خود نمی‌گنجیدم. ناگهان شاهدِ کرامت دیگری شدم؛ زیرا امام کیسة دیگری عنایت کرد و فرمود: این هم به‌همان میزان است و برای مخارج زندگی است. در حالِ برداشتنِ کیسه‌ها بودم که از خواب برخاستم. در فکرِ خوابی که دیده بودم، به‌سر می‌بردم و تعبیر و تفسیر آن را در ذهنم می‌کاویدم که ناگهان شنیدم درِ منزل را می‌زنند. بیرون آمدم و ملاحظه کردم خادم بیت آیت‌الله سید محمّد حسن (میرزای) شیرازی است. او گفت: آقا دیشب شما را خواسته‌اند و من تاکنون عذر آورده‌ام و اکنون به‌سراغت آمدم، زود بیا! پس به‌محضر میرزای شیرازی شرفیاب شدم. شگفتا که دیدم بسان جدش امیرمؤمنان علیه‌السّلام و با همان هیبت و شکوه نشسته است. سلام کردم و ایشان هم پاسخ مرا داد و فرمود: نزدیک‌تر بیا. میرزای شیرازی دست برد و کیسه‌ای پول بیرون آورد و خطاب به‌من فرمود: بیا با این شصت لیره بدهکاری خود را بپرداز. با خوشحالی آن را برداشتم که دیدم آقا کیسة دیگری داد. گفت: این هم برای مخارج زندگیت در نظر گرفته شده است. کرامات الصالحین، محمّدشریف رازی، ص270، ش15.

حکایت224-قبرِ مخفیِ حضرت زهرا، و مکاشفة آیت‌الله مرعشی نجفی

حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر سیّد محمودِ مرعشیِ نجفی، فرزند آیت‌الله سیّد شهاب الدین مرعشی نجفی از قول پدر بزرگوارش، می‌گوید: در کتاب بر ستیغ نور، شرح حال آیت‌الله سید شهاب‌الدّین مرعشی نجفی، از قول ایشان آمده است: علتِ آمدنِ من به‌قم این بود که پدرم سیّد محمود مرعشی نجفی، که از زهّاد و عبّادِ معروف بود، چهل شب در حرم حضرت امیر علیه‌السلام بیتوته کرد تا آن حضرت را ببینید، شبی، در حال مکاشفه، حضرت را دیده بود که به‌ایشان می‌فرماید: سیّد محمود، چه می‌خواهی؟ عرض می‌کند: می‌خواهم بدانم قبر فاطمة زهراء علیهاالسلام کجاست، تا آن را زیارت کنم؟ حضرت فرموده بود: من که نمی‌توانم برخلافِ وصیّتِ آن حضرت، قبر او را آشکار کنم. عرض کرد: پس من هنگام زیارت چه کنم؟ حضرت فرمود: خدا، جلال و جبروتِ حضرت فاطمه علیهاالسلام را به‌فاطمة معصومه علیهاالسلام عنایت فرموده است، هرکس بخواهد ثواب زیارت حضرت زهرا علیهاالسلام را درک کند، به‌زیارتِ فاطمة معصومه علیهاالسلام برود. در سایتِ ایران صدا، فیلم سخنانِ راویِ محترم، موجود است.