قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله: أَوَّلُ مَا عُصِیَ بِهِ اللَّهُ تَعَالَى سِتُّ خِصَالٍ؛ حُبُّ الدُّنْیَا وَ حُبُّ الرِّئَاسَةِ وَ حُبُّ الرَّاحَةِ وَ حُبُّ النَّوْمِ وَ حُبُ النِّسَاءِ وَ حُبُّ الطَّعَامِ. إرشادالقلوب، للدیلمی، ص177.
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: شش خصلت اولین چیزهایی بود که به‌وسیلة آنها معصیت خداوند متعال محقّق شد؛ دنیا دوستی، ریاست طلبی، میل به‌آسایش، علاقة به‌خواب، دوست داشتنِ زنان، و علاقة به‌غذا خوردن.
عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ عَنِ اَلنَّبِیِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ فِی وَصِیَّتِهِ لَهُ: یَا عَلِیُّ، مَنْ أَطَاعَ اِمْرَأَتَهُ أَکَبَّهُ اَللَّهُ عَلَى وَجْهِهِ فِی اَلنَّارِ، فَقَالَ عَلِیٌّ عَلَیْهِ السَّلاَمُ: وَ مَا تِلْکَ اَلطَّاعَةُ؟ قَالَ: یَأْذَنُ لَهَا فِی اَلذَّهَابِ إِلَى اَلْحَمَّامَاتِ وَ اَلْعُرُسَاتِ وَ اَلنِّیَاحَاتِ وَ لُبْسِ اَلثِّیَابِ اَلرِّقَاقِ. خصال شیخ صدوق، ج1، باب الأربعة، ح2، ص189.
امام صادق علیه‌السلام از پدرش، امام باقر و ایشان از جدّشان، امام حسین و ایشان از علیّ بن ابی طالب علیهم‌السلام نقل می‌کنند که ایشان از پیامبر صلّی الله علیه و آله نقل کردند که حضرت در ضمنِ وصّیتی به‌علی علیه‌السلام فرمود: علی جان، هرکس از زنش اطاعت کند، خداوند او را با صورت به‌آتش جهنّم می‌اندازد، علیّ علیه‌السلام عرض کرد: منظور چه نوع اطاعت کردنی است؟ فرمود: به‌زنش اجازه دهد که با پوشیدن لباس‌های نازک، به‌حمّام‌ها، عروسی‌ها و عزاداری‌ها برود.
عَنْ أَبِی الْحَسَنِ علیه‌السلام قَالَ: لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یُحَاسِبْ نَفْسَهُ فِی کُلِّ یَوْمٍ، فَإِنْ عَمِلَ حَسَنَةً اسْتَزَادَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِنْ عَمِلَ سَیِّئَةً اسْتَغْفَرَ اللَّهَ مِنْهَا وَ تَابَ إِلَیْهِ. وَ مِنْ کَلَامٍ لَهُ: لَا خَیْرَ فِی الْعَیْشِ إِلَّا لِرَجُلَیْنِ؛ رَجُلٍ یَزْدَادُ فِی کُلِّ یَوْمٍ خَیْراً أَوْ رَجُلٍ یَتَدَارَکُ سَیِّئَةً بِالتَّوْبَةِ وَ أَنَّى لَهُ بِالتَّوْبَةِ وَ اللَّهِ لَوْ سَجَدَ حَتَّى یَنْقَطِعَ عُنُقُهُ مَا یَقْبَلُ اللَّهُ ذَلِکَ مِنْهُ إِلَّا بِوَلَایَتِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ، أَلَا وَ مَنْ عَرَفَ حَقَّنَا وَ رَجَا الثَّوَابَ فِینَا وَ رَضِیَ بِقُوتِهِ وَ سَتَرَ عَوْرَتَهُ وَ دَانَ بِمَحَبَّتِنَا فَهُوَ آمِنٌ یَوْمَ الْقِیَامَةِ. إرشاد القلوب، الدیلمی، حسن بن محمد، ص182.
امام ابوالحسن علیه‌السلام فرمود: از ما نیست کسی که هر روز به‌حساب خودش نرسد؛ که اگر کار ثوابی انجام داده از خدا بخواهد که آن را زیاد کند، و اگر کار بدی از او سر زده است برای آن کارش از خدا طلب آمرزش کند، و به‌سوی او برگردد، و باز آن حضرت می‌فرماید: در زندگی هیچ خیری نیست، مگر برای دو نفر؛ یکی آن فردی که هر روز یک کار خیری بر کارهای خوبش اضافه می‌کند، یا کسی که گناهی را با توبه تلافی و جبران می‌کند، و چگونه می‌تواند توبه کند؟! به‌خدا قسم، اگر آن قدر سجده کند که گردنش قطع شود خداوند توبة او را نمی پذیرد، مگر با ولایت ما اهل بیت. آگاه باشید! هرکس حقِّ ما را بشناسد و امیدِ ثواب را در [محبّت و ولایت ما] داشته باشد، و به‌مقدار خوراکش راضی باشد و عورتش را بپوشاند و متدیّن [و معتقد] به‌محبّتِ ما باشد، پس او روزِ قیامت در امان خواهد بود.
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ علیهماالسلام قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الْمَلَکَیْنِ هَلْ یَعْلَمَانِ الذَّنْبَ إِذَا أَرَادَ الْعَبْدُ أَنْ یَعْمَلَهُ أَوِ الْحَسَنَةَ؟ فَقَالَ: رِیحُ الْکَنِیفِ وَ رِیحُ الطِّیبِ سَوَاءٌ؟ قُلْتُ: لَا، قَالَ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا هَمَّ بِالْحَسَنَةِ خَرَجَ نَفَسُهُ طَیِّبَ الرِّیحِ فَیَقُولُ صَاحِبُ الْیَمِینِ لِصَاحِبِ الشِّمَالِ قِفْ فَإِنَّهُ قَدْ هَمَّ بِالْحَسَنَةِ فَإِذَا هُوَ عَمِلَهَا کَانَ لِسَانُهُ و قَلَمَهُ وَ رِیقُهُ مِدَادَهُ فَأَثْبَتَهَا لَهُ وَ إِذَا هَمَّ بِالسَّیِّئَةِ خَرَجَ نَفَسُهُ مُنْتِنَ الرِّیحِ فَیَقُولُ صَاحِبُ الشِّمَالِ لِصَاحِبِ الْیَمِینِ قِفْ فَإِنَّهُ قَدْ هَمَّ بِالسَّیِّئَةِ فَإِذَا هُوَ فَعَلَهَا کَانَ لِسَانُهُ و قَلَمَهُ وَ رِیقُهُ مِدَادَهُ فَأَثْبَتَهَا عَلَیْهِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ. إرشاد القلوب، الدیلمی، حسن بن محمد، ص180.
عبدالله بن موسی بن جعفر علیهماالسلام می‌گوید: به امام موسی بن جعفر عرض کردم: آیا دو فرشتة مراقب انسان از این‌که انسان تصمیمِ بر گناه یا ثواب می‌گیرد با خبر می‌شوند؟ فرمود: بوی مستراح با بوی عطر یکسان است؟ عرض کردم: خیر، فرمود: هرگاه انسان تصمیم بگیرد کار خوبی انجام دهد نَفَسِ او از با بوی خوش از سینه‌اش بیرون می‌آید، در این هنگام فرشته‌ای که مأمور نوشتن کارهای خوب است به‌فرشته‌ای که مأمور نوشتن کارهای بد است می‌گوید: بایست؛ زیرا او می‌خواهد کار خوبی انجام دهد، پس اگر آن شخص آن کار خوب را انجام داد زبان، قلم و آب دهانش مداد او می‌شوند و آن کار خوب را برایش ثبت می‌کنند، و اگر اراده کرد که کار بدی را انجام دهد، نَفَسش با بوی بد از سینه‌اش خارج می‌شود و فرشتة مأمور کارهای بد با خبر می‌شود و به‌فرشته‌ای که مأمور نوشتن کارهای خوب است می‌گوید: بایست؛ زیرا او تصمیم به‌انجام گناه گرفته است، پس اگر آن فرد آن گناه را مرتکب شود زبان، قلم و آب دهانش مداد او هستند و در دنیا و آخرت آن گناه را برایش ثبت می‌کنند.
هنگامی که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله در بقیع راه می‌رفتند نزد قبری ایستادند، سپس فرمودند: همین الآن او را نشاندند و از او سؤال کردند، قسم به‌آن کسی که مرا به‌حق برای پیامبر برانگیخت او را چنان با گرزی (پتکی) آهنی از آتش زدند که قلبش از آتش شعله‌ور شد، آن گاه کنار قبر دیگری ایستاد و مانند همان سخنان قبلی خود را آنجا هم تکرار فرمود، سپس فرمود: اگر ترس من از دل‌های شما نبود، از خدا درخواست می‌کردم که بعضی از آن عذاب‌های قبری را که من می شنوم به‌گوش شما هم برساند. عرض کردند: ای رسول خدا، کار این دو مرد چه بود؟ فرمود: یکی از آن دو میان مردم، نمّامی می‌کرد و دیگری از بول استبراء نمی‌کرد.
امام باقر علیه‌السلام می‌فرمایند: فاطمه سلام الله علیها در روز قیامت جایگاه و توقّفگاهی بر در جهنّم دارد. روز قیامت روی پیشانی هر فردی نوشته شده است که مؤمن یا کافر است. آن کسی که روی پیشانی‌اش نوشته شده است مؤمن امّا پرونده‌اش سیاه است، گناهانش زیاد است، دستور می‌دهند باید برود توی جهنّم و پاک بشود سپس بیاید بیرون. ولی در آنجا جایگاهی است به‌نام جایگاه شفاعت (مقام محمود)، در آنجا حضرت زهرا سلام‌الله علیها ایستاده است و پیشانی‌ها را می‌خواند تا ببیند روی پیشانی کسی نوشته است مؤمن و محبّ زهرا، محّب علی و اهل‌البیت و او را به‌سمت جهنّم می‌برند، حضرت فریاد می‌زند: خدایا، آقای من و مولای من، تو من را فاطمه نام نهادی و خودت فرمودی هر کسی که من و اولاد من را دوست بدارد او را از آتش جهنّم نجات می‌دهی. وعدة تو حق است و خُلف وعده نمی‌کنی. پس چرا این محّب و شیعة من را به سمت جهنّم می‌برند؟!
خداوند متعال می‌فرماید: راست می‌گویی فاطمه جان، من قول دادم و هرکس تو را دوست داشته باشد من او را نجات می‌دهم و وعدة من حقّ است و خُلف وعده نمی‌کنم و من خودم امر کردم این شخص را به‌جهنّم ببرند، ولی تو بیا و وارد میدان شفاعت بشو و شفاعت کن تا مقام و جایگاه تو برای ملائکة من و انبیا و اهل محشر معلوم بشود که فاطمه کیست و چه جایگاهی در نزد من دارد. هرکسی را دوست داری و روی پیشانی‌اش نوشته است مؤمن و محّب فاطمه سلام‌الله علیها او را وارد بهشت کن تا کسی از محبّان تو در محشر نماند.
ابن حمدون می‌نویسد: منصور دوانیقی نامه‌ای بدین مضمون به‌امام صادق علیه‌السلام نوشت: چرا مانند بقیة مردم نزد ما نمی‌آیی؟ حضرت در پاسخش مرقوم فرمود: ما چیزی نداریم که به‌خاطر آن از تو بترسیم، و در نزد تو از امر آخرت چیزی که ما از تو آن را امید داشته باشم، نیست، و تو در نعمتی نیستی که بیاییم به‌تو تبریک بگوییم، و تو آن خلافتی را که در دست داری، کیفر و تنبیه از جانب خداوند، نمی‌دانی، تا بیاییم به‌تو به‌خاطر آن کیفر، تسلیت بگوییم، پس برای چه چیزی نزد تو بیاییم؟ منصور در جواب به‌حضرت نوشت: با ما دوستی، همنشینی و معاشرت کن تا ما را نصیحت کنی. حضرت در جواب مکتوب فرمود: هرکس دنیا را بخواهد تو را نصیحت نمی‌کند و هرکس آخرت را بخواهد، با تو معاشرت و نشست و برخاست نمی‌کند! منصور (با خواندن این جواب) گفت: به‌خدا قسم، برایم جایگاه‌های مردم را مشخص کرد؛ چه آنان که طالب دنیا هستند و چه آن‌هایی که طالب آخرتند، و او از کسانی است که طالب آخرت است نه دنیا.
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: برای هر چیزی مقام بالایی وجود دارد، و مقام بالای مجالس، رو به‌قبله است، هرکس دوست دارد از همة مردم شریف‌تر و ومحترم‌تر باشد، از خدا پروا کند، و هرکس مایل است از همة مردم قوی‌تر باشد، برخدا توکّل کند، و هرکس می‌خواهد ثروتمندترین مردم باشد، اطمینانش به‌آنچه در دست خداست بیشتر از آن‌چیزی باشد که در دست خودش است، بعد فرمود: آیا شما را به‌بدترین مردم، خبر ندهم؟ عرض کردند: چرا ای رسول خدا، فرمود: کسی است که به‌تنهایی منزل می‌گیرد، (و از جامعه فاصله می‌گیرد،) و عطا و بخشش و کمکش به‌کسی نمی‌رسد، و غلام و خدمتکارش را شلاق می‌زند، آن‌گاه فرمود: آیا شما را به‌بدتر از این‌ها خبر ندهم؟ عرض کردند: چرا، ای رسول خدا، فرمود: کسی که امید خیر از او نمی‌رود، و مردم از شرّش در امان نیستند، سپس فرمود: آیا شما را به بدتر از این‌ها، خبر ندهم؟ عرض کردند: چرا، ای رسول خدا، فرمود: کسی که مردم را دشمن دارد و مردم هم او را دشمن دارند. همانا عیسی علیه‌السلام برای ایراد سخنرانی در میان بنی‌اسرائیل ایستاد و گفت: ای بنی‌اسرائیل، سخنان حکیمانه را برای افراد نادان بازگو نکنید، که در این صورت به‌آن سخنان ستم روا داشته‌اید (و آن سخنان را ضایع کرده‌اید)، و آن سخنان را از اهلش بازندارید که به‌شایستگانِ شنیدن آن سخنان ستم روا داشته‌اید، و با ستمگر مقابله به‌مثل نکنید که برتری شما از بین می‌رود، ای بنی‌اسرائیل، کارها بر سه قسم است؛ کاری که درست بودنش روشن است، که در این صورت آن کار را انجام دهید، و کاری که نادرست بودنش روشن است، که در این صورت از آن دوری کنید، و کاری که مورد اختلاف است، که این کار را به‌خدا واگذار کنید، مردم، برای شما نشانههایی است، به‌آن نشانه‌ها مراجعه کنید، و برای شما انتهایی است [وَ أنَّ إلَی رَبِّکَ المُنتَهَی: و این‌که پایان کار به‌سوی پروردگار توست؛ سوره نجم (53) آیه42]، همانا مؤمن در میان دو خوف است؛ مهلتی که گذشته، در حالی که نمی‌داند خداوند در مورد آن چه می‌کند، و مهلتی که باقی مانده است، در حالی که نمی‌داند خداوند در مورد آن چگونه داوری خواهد کرد، بنابر این باید انسان برای خود از خویش توشه بگیرد [و خود تلاش کند]، و از دنیایش برای آخرتش، و از جوانی برای دوران پیری خود و از زندگی برای مرگ، ذخیره کند، قسم به‌آن که جانم در دست اوست، بعد از مرگ، طلب حلالیّت وجود ندارد، و بعد از دنیا هیچ خانة دیگری نیست، مگر بهشت یا آتش جهنم!
سلمان رحمه الله می‌گوید: دوستم، رسول خدا صلی الله علیه و آله مرا به‌هفت خصلت سفارش نمود که در هیچ حالى آنها را ترک نخواهم کرد: 1-این‌که به‌زیر دستانم بنگرم، 2-و به‌بالا دستم نگاه نکنم، 3-و این‌که فقیران را دوست بدارم و به‌آنها نزدیک شوم، 4-و این‌که حقّ را بگویم اگر چه تلخ و ناگوار باشد، 5-و صلۀ رحم نمایم گرچه آنها به‌من پشت کرده باشند، 6-و این‌که (در امور مادّی) از مردم چیزى درخواست نکنم، 7-و این‌که ذکر «لا حول و لا قوّة الاّ باللّه»، را زیاد بگویم، زیرا این ذکر از گنج‌هاى بهشت است.
محمد بن عماره از پدرش نقل کرده است که گفت: امام صادق علیه‌السلام فرمود: از شیعیان ما نیست کسی که چهار چیز را انکار کند: 1-معراج، 2-و سؤال [نکیر و منکر] در قبر، 3- و آفریده شدن بهشت و جهنّم، 4-و شفاعت.